- مبحث دوّم نواهی 1
- اشاره 1
- اشاره 1
- [دلالت نهی بر ترک] 7
- استدلال مرحوم مصنّف بر مختار خود «دلالت نهی بر ترک» 7
- استدلال قائلین به دلالت نهی بر کفّ نفس از فعل 9
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلین به کفّ 11
- استدلال مرحوم مصنّف برای دلالت نهی بر استمرار 16
- استدلال قائلین به اشتراک نهی بین دوام و غیر آن 19
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل اوّل مستدلّین 22
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل دوّم مستدلّین 24
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل سوّم مستدلّین 26
- [دلالت نهی بر فور] 28
- اصل و قاعده مبحث اجتماع امر و نهی 29
- اشاره 29
- استدلال مرحوم مصنّف برای امتناع اجتماع امر و نهی 37
- استدلال مخالفین بر جواز اجتماع امر و نهی 40
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال اوّل قائل باجتماع 43
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال دوّم قائل بجواز اجتماع 46
- دنباله جواب مرحوم مصنّف از استدلال دوّم قائلین بجواز اجتماع 51
- اشاره 53
- اصل و قاعده مبحث دلالت نهی بر فساد و عدم فساد منهیّ عنه 53
- دلیل مصنّف (ره) برای مدّعای اوّل 55
- دلیل مصنّف (ره) برای مدّعای دوّم 56
- دلیل قائلین به دلالت نهی بر فساد بطور مطلق از نظر شرع 59
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل اوّل بر مدّعای اوّل قائلین مذکور 64
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل دوّم بر مدّعای اوّل قائلین مذکور 64
- جواب مرحوم مصنّف از مدّعای دوّم قائلین مذکور 66
- اشاره 67
- استدلال قائلین به ثبوت دلالت نهی لغة بر فساد بطور مطلق 67
- جواب قائلین به ثبوت دلالت نهی بر فساد شرعا از دلیل مذکور 68
- [دلیل اوّل] 68
- اشاره 68
- تحقیق مرحوم مصنّف در جواب از استدلال اوّل قائلین مذکور 71
- اشاره 72
- [دلیل دوّم] 72
- جواب قائلین اوّل از دلیل دوّم ایشان 74
- تحقیق مرحوم مصنّف در جواب از استدلال دوّم 75
- دلیل قائلین به عدم دلالت نهی بر فساد بطور مطلق 78
- جواب از استدلال مذکور 79
- مناقشه مرحوم مصنّف در جوابی که ذکر شد و تحقیق ایشان در این مقام 81
- فصل اوّل در الفاظ عموم و آراء علماء در آن 85
- اشاره 85
- مطلب سوّم در بیان عموم و خصوص 85
- اشاره 85
- اشاره 86
- استدلال مرحوم مصنّف جهت اثبات بودن صیغه خاصّ برای عموم 86
- دلیل اوّل تبادر 87
- تفصیل دلیل دوّم 90
- اشاره 92
- دلیل اوّل 92
- استدلال قائلین باشتراک صیغ عموم 92
- دلیل دوّم 94
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل اوّل قائلین باشتراک 95
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل دوّم قائلین باشتراک 98
- دلیل اوّل قائلین به حقیقت بودن الفاظ در معنای خصوص 99
- دلیل دوّم قائلین به حقیقت بودن الفاظ در معنای خصوص 101
- اشاره 103
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل اوّل مذکور 103
- جواب دوّم 104
- جواب اوّل 104
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل دوّم مذکور 106
- اشاره 108
- اصل و قاعده در جمع و مفرد معرّف بالف و لام و آراء در این دو 108
- دلیل مرحوم مصنّف بر قول مختار 110
- دلیل دوّم 110
- اشاره 110
- دلیل اوّل 110
- استدلال قائلین به افاده عموم در مفرد معرّف به ادات 111
- دلیل اوّل 111
- اشاره 111
- دلیل دوّم 112
- جوابی که از دو دلیل مذکور داده شده است 114
- مناقشه مرحوم مصنّف در دو جواب مذکور 116
- مناقشه در جواب از دلیل اوّل 117
- مناقشه در جواب از دلیل دوّم 118
- اشاره 126
- اصل و قاعده: [جمع نکره مفید عموم نیست] 126
- استدلال مرحوم مصنّف برای قول مختار 127
- استدلال مرحوم شیخ طوسی بر معنای عموم در جمع منکّر 129
- اشاره 130
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال شیخ علیه الرّحمة 130
- جواب اوّل 131
- جواب دوّم 132
- فائده اصولی [در اقل مراتب جمع] 136
- اصل و قاعده در مدلول خطابات شفاهی 145
- اشاره 145
- استدلال مرحوم مصنّف برای مختار خود 146
- استدلال قائلین به شمول خطابات شفاهی نسبت بمعدومین 148
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلین به شمول 152
- اشاره 156
- فصل دوّم در پارهای از مباحث تخصیص اصل 156
- اشاره 160
- استدلال کسانی که تخصیص را تا بقاء یک فرد در تحت عامّ جایز دانستهاند 160
- وجه اوّل 160
- وجه دوّم 161
- وجه سوّم 162
- وجه چهارم 163
- وجه پنجم 164
- جواب مرحوم علّامه از دلیل اوّل 165
- جواب مرحوم مصنّف از ادلّه پنجگانهای که ذکر گردید 165
- اشاره 165
- جواب از استدلال دوّم 173
- جواب از استدلال سوّم 174
- جواب از استدلال چهارم 175
- جواب از استدلال پنجم 178
- شرح اقسام الف و لام 179
- تقسیم الف و لام در کلام نحاة 180
- تقسیم الف و لام در کلام بیانیّون 182
- فرق بین انواع الف و لام باصطلاح اهل بیان و اصول 183
- اشاره 183
- دلیل قائلین بجواز تخصیص عامّ تا ابقاء سه و دو فرد 187
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل قائلین بجواز تخصیص عامّ تا سه و دو فرد 188
- اشاره 189
- اصل و قاعده آراء در حقیقت و مجاز بودن عامّ بعد از تخصیص در باقی 189
- استدلال مرحوم مصنّف برای قول مختار 192
- اشاره 194
- دلیل قائلین به حقیقت بودن عامّ در باقی افراد 194
- دلیل اوّل 195
- دلیل دوّم 195
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل اوّل 196
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل دوّم 202
- دلیل کسانی که عام را در باقی غیر منحصر حقیقت میدانند 205
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل مذکور 206
- اشاره 220
- اصل و قاعده آراء در حجّیّت عام در غیر محلّ تخصیص 220
- دلیل مرحوم مصنّف بر رأی مختار 223
- دلیل قائلین به حجّیّت عام در اقلّ جمع 238
- اشاره 240
- اصل و قاعده آراء در استدلال بعام قبل از تفحّص از مخصّص و مقدار آن 240
- رأی مرحوم مصنّف 242
- استدلال مرحوم مصنّف برای قول مختار 245
- اشاره 248
- استدلال قائلین بجواز تمسّک بعام قبل از فحص از مخصّص 248
- بیان و شرح ملازمه 249
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل مذکور 252
- استدلال کسانی که در تمسّک بعام قطع بعدم مخصّص را شرط کردهاند 253
- اشاره 257
- فصل سوّم در بیان آنچه به مخصّص تعلّق دارد اصل و قاعده حکم مخصّصی که بدنبال عمومات متعدّده درآید 257
- [در پاره ای از متعلّقات بمخصص] 258
- اشاره 258
- مقاله مرحوم مصنّف در بیان آراء علماء در مسئله مورد بحث 260
- [استثنائی که بدنبال جمل متعدده واقع شده و آراء در آن] 260
- وضع حروف و ملحقات بآن 273
- تفصیل شرح معانی حرفیّه و نسبیّه 274
- آراء اصولیّون در استثناء و کیفیّت اخراج به واسطه آن 330
- جریان حکم استثناء در سایر مخصّصات 373
- اصل و قاعده در جواز تخصیص عامّ به هریک از مفهوم موافق و مخالف 396
- اشاره 403
- اصل و قاعده در تخصیص عامّ بخبر واحد و آراء علماء در آن 403
- اشاره 408
- استدلال مانعین از تخصیص عموم قرآنی به خبر واحد 408
- دلیل اوّل 408
- دلیل دوّم 408
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل اوّل 411
- جواب مصنّف (ره) از دلیل دوّم مستدلّ 414
- دلیل قائلین بتفصیل 417
- اشاره 417
- استدلال قائل بتوقّف 419
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل قائلین بتفصیل 419
- اشاره 419
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلین بتوقّف 420
- شرح اقسام چهارگانه 423
- اشاره 423
- اشاره 423
- خاتمه مبحث عامّ و خاصّ در بیان بناء عامّ بر خاصّ 423
- شرح قسم اوّل 423
- شرح قسم دوّم 424
- اشاره 426
- شرح قسم سوّم 426
- استدلال مرحوم مصنّف برای قول مختار 427
- دلیل قائلین به نسخ 431
- اشاره 431
- دلیل اوّل 431
- دلیل دوّم 432
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل اوّل 433
- جواب مرحوم مصنّف از دلیل دوّم 434
- تعلیل مرحوم محقّق برای قول به نسخ و توجیه آن 435
- جواب مرحوم مصنّف از تعلیل مذکور 436
- شرح قسم چهارم 438
- مطلب چهارم در بیان مطلق و مقیّد و مجمل و مبیّن 451
- اصل و قاعده 451
- [تعاریف] 451
- اشاره 451
- مطلق و تعریف آن 452
- مقیّد و تعریف آن 453
- معانی مطلق و معنای مراد از آن در این مقام 454
- در بیان حکم مطلق و مقیّد و علاج بین آن دو 456
- حمل مطلق بر مقیّد 462
- اشاره 478
- اصل و قاعده در بیان مجمل و اقسام آن 478
- استدلال مرحوم مصنّف بر نفی اجمال در آیه سرقت 484
- استدلال کسانی که آیه را باعتبار لفظ قطع مجمل پنداشتهاند 487
- جواب مرحوم مصنّف از اجمال آیه باعتبار لفظ «ید» و «قطع» 488
- [کلام در اطراف برخی دیگر از امثله] 490
- استدلال قائلین باجمال بطور مطلق 497
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلین باجمال بطور مطلق 498
- استدلال قائلین بتفصیل و جواب مصنّف (ره) از آن 501
- استدلال مرحوم مصنّف جهت عدم اجمال در تحریم مضاف به ذات 503
- اصل و قاعده در بیان مبیّن 507
- اشاره 507
- مبیّن قولی در کلام حقتعالی و حضرت نبویّ صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 508
- مبیّن فعلی از حضرت نبویّ صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 509
- طریق تشخیص مبیّن فعلی 510
- کلام در تأخیر بیان 511
- استدلال مرحوم مصنّف بر جواز تأخیر بیان از وقت خطاب 512
- دلیل مانع از جواز تأخیر بیان 513
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلین به منع 514
- استدلال مرحوم سیّد مرتضی بر جواز تأخیر بیان مجمل 515
- نقل پارهای از عبارات مرحوم سیّد در ارتباط با جواز تأخیر بیان در نسخ 516
- جواب حلّی مرحوم مصنّف از استدلال اوّل سیّد علیهالرّحمه 517
- دنباله نقل کلام مرحوم سیّد و انتقاد مرحوم مصنّف به ایشان 518
- اشکالات مرحوم مصنّف به عبارات سیّد علیهالرّحمه 519
- دنباله اشکالات مرحوم مصنّف به کلام سیّد علیهالرّحمه 520
- عدم دلالت وجه دوّم بر مدّعای مرحوم سیّد 521
- عدم دلالت وجه سوّم بر مدّعای مرحوم سیّد 521
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال دوّم مرحوم سیّد مرتضی 522
- فهرست مطالب و موضوعات 523
اشاره
متن:
المبحث الثّانی فی النّواهی اصل
اختلف النّاس فی مدلول صیغة النّهی حقیقة علی نحو اختلافهم فی الامر:
و الحقّ انّها حقیقة فی التّحریم، مجاز فی غیره، لانّها المتبادر منها فی العرف العامّ عند الاطلاق و لهذا یذمّ العبد علی فعل ما نهاه المولی عنه بقوله «لا تفعله» و الاصل عدم النّقل.
و لقوله تعالی «وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا» اوجب سبحانه الانتهاء عمّا نهی الرّسول صلّی اللّه علیه و آله و سلّم لما ثبت من انّ الامر حقیقة فی الوجوب و ما وجب الانتهاء عنه فقد حرم فعله.
ترجمه:
مبحث دوّم نواهی
اشاره
اصل و قاعده
عامّه در مدلول و معنای حقیقی صیغه نهی همان اختلافی را که در امر نمودهاند نیز دارند: